Με τον ευρύ όρο «γυναικολογικός καρκίνος» εννοούμε το σύνολο των καρκίνων του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, των ωοθηκών, του ενδομητρίου, του κόλπου και του αιδοίου. Ο γυναικολογικός καρκίνος αφορά το 12,4 % του συνόλου των περιπτώσεων καρκίνου στο γυναικείο πληθυσμό των Η.Π.Α. ετησίως. Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου, το 2019 διαγνώσθηκαν στις Η.Π.Α. 109.000 νέες περιπτώσεις και σημειώθηκαν 33.100 θάνατοι από γυναικολογικό καρκίνο, κατά προσέγγιση.
Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
Κοινά συμπτώματα που προκαλεί ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η μη αναμενόμενη κολπική αιμόρροια, δηλαδή ενδιάμεσα από τη φυσιολογική έμμηνο ρύση (την περίοδό σας) ή μετά τη σεξουαλική επαφή, η δύσοσμη κολπική έκκριση, καθώς και τα παθολογικά ευρήματα στο τεστ-Παπανικολάου. Εάν υπάρχει υποψία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ο γιατρός σας θα προχωρήσει σε κολποσκόπηση και θα λάβει δείγματα για βιοψία από την περιοχή του τραχήλου.
Μέτρα-στρατηγικές πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας:
- Εμβολιασμός έναντι του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus-HPV): Ιδανικά μεταξύ 9 και 26 ετών, αλλά μπορεί να χορηγηθεί έως και την ηλικία των 45. Προλαμβάνει διάφορους τύπους καρκίνου (τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του πρωκτού και της περιοχής κεφαλής/τραχήλου).
- Τεστ Παπ και εξέταση για HPV: Συνιστάται να διενεργούνται κάθε 3-5 έτη, εφόσον τα ευρήματα στην αμέσως προηγούμενη εξέταση ήταν φυσιολογικά.
- Ασφαλείς σεξουαλικές επαφές.
- Αποφυγή του καπνίσματος.
Καρκίνος της μήτρας (του ενδομητρίου)
Ο ετήσιος επιπολασμός αυτού του καρκίνου ανέρχεται στις 65.620 νέες περιπτώσεις στις Η.Π.Α.. Κοινά συμπτώματα αφορούν την μη αναμενόμενη αιμόρροια (μεταξύ των εμμηνορροϊκών κύκλων) ή την αιμόρροια στην εμμηνόπαυση (που είναι πάντοτε παθολογικό σύμπτωμα). Επί κλινικής υποψίας, ο γιατρός σας θα ζητήσει υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων, καθώς και βιοψία ενδομητρίου.
Πώς μπορείτε να ελαττώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ενδομητρίου
- Διατηρώντας υγιές σωματικό βάρος.
- Γνωρίζοντας το οικογενειακό σας ιστορικό περιπτώσεων καρκίνου του ενδομητρίου, του παχέος εντέρου και των ωοθηκών, που μπορεί να σχετίζονται με το σύνδρομο Lynch, μία κοινή αιτία κληρονομούμενου ορθοκολικού καρκίνου.
Καρκίνος των ωοθηκών
Κατά προσέγγιση 21.750 νέες περιπτώσεις κατ’έτος στις Η.Π.Α.. Ο καρκίνος των ωοθηκών παρουσιάζεται με αμβληχρά (ήπια) συμπτώματα, όπως είναι η κοιλιακή διάταση, το αίσθημα βάρους στην πύελο, η απώλεια όρεξης/πρώιμο αίσθημα κορεσμού, καθώς και οι διαταραχές της ούρησης ή της εντερικής κένωσης. Σε υποψία καρκίνου των ωοθηκών, ο γιατρός σας θα ζητήσει απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία), και στην περίπτωση θετικού ευρήματος (μάζας) στην ωοθήκη, ενδεχομένως και αιματολογική εξέταση για τα επίπεδα του δείκτη CA-125.
Πώς να ελαττώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών
- Αναζητήστε στοιχεία στο ιστορικό της οικογένειάς σας (περιστατικά καρκίνου των ωοθηκών, του μαστού, του παχέος εντέρου, του προστάτη, του παγκρέατος) με πιθανή συσχέτιση με μεταλλάξεις του BRCA ή με το σύνδρομο Lynch. Ενδιαφέρει το ιστορικό των μελών της οικογένειας τόσο από την πλευρά της μητέρας, όσο και από αυτή του πατέρα. Ανάλογα με τα δεδομένα, μπορεί να ακολουθήσει γενετική καθοδήγηση.
- Προστατευτικά δρα η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων σε αναπαραγωγική ηλικία.
Καρκίνος του αιδοίου
Ο αριθμός νέων περιπτώσεων καρκίνου του αιδοίου ανά έτος ανέρχεται στις 6.120. Συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν τον κνησμό (φαγούρα), το δερματικό ερεθισμό, καθώς και τον αποχρωματισμό κάποιας βλάβης στην περιοχή του αιδοίου. Επί υποψίας κακοήθειας, ο γυναικολόγος θα συστήσει τη λήψη βιοψίας από την ύποπτη περιοχή.
Πώς να ελαττώσετε τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του αιδοίου
- Εμβολιασμός για τον HPV: Ιδανικά σε ηλικίας μεταξύ 9-26 ετών, μπορεί όμως να χορηγηθεί έως την ηλικία των 45. Ο εμβολιασμός δρα προληπτικά έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου (του τραχήλου της μήτρας, του αιδοίου, του πρωκτού, καθώς και περιοχών της κεφαλής/τραχήλου).
- Αποφυγή του καπνίσματος.
- Επισκόπηση του αιδοίου για τυχόν αλλαγές στο δέρμα της περιοχής.
Θυμηθείτε :
- Με τις συνηθισμένες εξετάσεις ρουτίνας (τεστ-Παπ, κολποσκόπηση) ανιχνεύεται η αρχόμενη ή προχωρημένη δυσπλασία στον τράχηλο της μήτρας ή στο αιδοίο, και έτσι δίνεται η δυνατότητα εφαρμογής της κατάλληλης θεραπείας, προτού οι βλάβες καταστούν καρκινωματώδεις.
- Το τεστ-Παπ δεν έχει χρησιμότητα στην ανίχνευση καρκίνου του ενδομητρίου ή των ωοθηκών, αλλά μόνο του τραχήλου της μήτρας.
- Η κολπική αιμόρροια μετά την εμμηνόπαυση είναι πάντοτε παθολογική.
- Γνωρίστε το οικογενειακό σας ιστορικό (σε άρρενα και θήλεα μέλη της οικογένειας) και ρωτήστε τον ογκολόγο σας εάν συνιστά τη διενέργεια γονιδιακού ελέγχου.
- Ελαττώνω σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και άλλων προβλημάτων υγείας διατηρώντας φυσιολογικό σωματικό βάρος με σωστή διατροφή σε συνδυασμό με άσκηση και αποφεύγοντας το κάπνισμα.
(πηγή : UCLA Health)